 |
| Guido de Arezzo |
Na
Idade Media as notas denominábanse por medio das primeiras letras do
alfabeto: A, B, C, D, E, F (comezando pola actual nota la).
Naquela época adoitaba cantarse un himno a san Xoán "O Bautista" -coñecido
como Ut queant laxis- atribuído a Pablo o Diácono, que tiña a
particularidade de que cada frase musical empezaba cunha nota superior á
que antecedía. O monxe beneditino Guido
de Arezzo (995-1050) tivo a idea de empregar a primeira sílaba de cada
frase para identificar as notas que con elas se entoaban.
Ut queant laxis
Re soar fibris
Mira gestorum
Famuli torum
Solve polluti
Labii reatum
Sancte Iohannes 
Traducido: "Para que os teus servos poidan exaltar a plenos pulmóns as marabillas
dos teus milagres perdoa a falta de beizos impuros, San Xoán".
Guido D'Arezzo denominou a este sistema de entonación "solmización", e máis tarde, "solfexo". Usaba este sistema para o ensino da música e prontamente adquiriu gran popularidade e o Papa ordenou a súa introdución inmediata na música da Igrexa. Nos países onde non chegaron os músicos latinos seguiron co antigo sistema das letras do alfabeto, tal é o caso de Inglaterra, Alemaña, os países escandinavos...
Guido D'Arezzo denominou a este sistema de entonación "solmización", e máis tarde, "solfexo". Usaba este sistema para o ensino da música e prontamente adquiriu gran popularidade e o Papa ordenou a súa introdución inmediata na música da Igrexa. Nos países onde non chegaron os músicos latinos seguiron co antigo sistema das letras do alfabeto, tal é o caso de Inglaterra, Alemaña, os países escandinavos...
 |
| Ut queant laxis |
Pero isto non se corresponde coa forma moderna coñecida
de escribir a música, xa que ten unha nota menos (só aparecen seis notas musicais) e unha liña menos no
plano de escritura (hoxe é un pentagrama).
Con respecto ao SI sinalemos que nesas épocas escuras da Idade Media e comezos da Idade Mderna a sétima nota era
considerada a nota do diaño, e era coidadosamente evitada. Estaba prohibido escribila porque pensaban que con ela estábase a chamar ao diaño.
No século XVII a notación musical chegou á disposición definitiva grazas a
tres innovacións:
- Desestimouse a ameaza de Satán e agregouse a sétima nota. Para nomeala tomáronse as iniciais do santo a quen ía dirixido o himno (Sancte Iohannes: SI)
- Para facilitar o solfexo, substituiuse a nota UT pola máis cantable DO (tomada de Dominus, señor). Outra versión indica que foi o musicólogo italiano Giovan Battista Doni (1593 - 1647) quen a substitución pola primeira sílaba do seu apelido.
- Engadiuse unha quinta liña ao plano de escritura musical alcanzando así a súa forma actual: o pentagrama.
Hoxe en día só se utiliza a denominación UT no idioma francés e para o Canto Gregoriano.
Peo hai outra versión sobre nome das notas... Conta a lenda que un vello zapateiro italiano, apellidado Re
(Rei) recibiu a visita dun cliente cun zapato para reparar, que lle dixo
"Do Re, mi fa suola" ou sexa "Don Rei,faime unha "suela"?" e o vello
zapateiro replicou "SI".
